Wat is narcisme?
Het woord narcisme komt uit de Griekse mythologie. Misschien ken je het verhaal?
Narcissus, een figuur uit de Griekse mythologie, werd verliefd op zijn eigen spiegelbeeld in het water van een vijver. Hij had daarna geen enkele interesse in andere zaken.
Hij bleef bij de vijver, waar hij zichzelf bewonderde totdat hij ten slotte wegkwijnde. Wat er overbleef was een bloem, de narcis.
Wanneer is er sprake van Narcisme
Er is sprake van narcisme als iemand een ziekelijke liefde heeft voor zichzelf, een persoon die zichzelf enorm bewondert en wil dat ook dat anderen dat doen.
Deze persoon wordt een narcist genoemd of iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Het woord narcisme heeft een zeer negatieve lading, omdat narcisme tot vreselijke daden kan leiden.
Denk aan extreme jaloezie, wanhoopsdaden en stalken. Iedereen die met narcisme te maken heeft of heeft gehad zal de ernst van deze stoornis beamen.
Het is vaak erg moeilijk om met mensen, die lijden aan narcisme een “normale” relatie aan te gaan. Je moet jezelf kunnen wegcijferen, want de narcist pakt alle aandacht.
Krijgt hij of zij die niet, dan zal deze persoon de aandacht opeisen zowel positief als negatief. Iemand met narcisme staat boven alles, hij of zij is de belangrijkste, de beste en kan niets fout doen in zijn of haar denkwijze.
Alles wat fout gaat ligt bij de ander, wat er goed gaat is aan de inzet van de narcist te danken. Het is erg ingrijpend als je naaste een narcist is, voor hem of haar zelf, maar ook voor jou.
De diagnose narcisme moet gesteld worden door een psycholoog of psychiater. De stoornis laat zich meestal zien vanaf de jongvolwassen leeftijd, maar kan zich ook eerder of later uiten.
Hoe herken je narcisme?
Je zult omringd worden door diverse typen mensen. Stille mensen, teruggetrokken mensen, duidelijk aanwezige mensen en wellicht is er ook een persoon bij met een narcistische persoonlijkheidsstoornis.
Je zult dat niet meteen herkennen als je iemand alleen maar oppervlakkig kent. Hij of zij kan heel aardig overkomen, zolang jij luistert en de aandacht op hem of haar richt.
Heb je echter kritiek dan kan de narcist erg boos worden (meestal volgt er zelfs een woede uitbarsting) of zonder meer ogenschijnlijk onverschillig weglopen.
Van narcisme is sprake als de persoon extreme behoefte heeft aan bewondering. Hij of zij wil niet zoals iedereen behandeld worden, maar verwacht (eist) een speciale behandeling.
Een narcist heeft geen inlevingsvermogen. Hij of zij kan geen rekening met anderen houden of heeft er problemen mee.
De gevolgen hiervan zullen je niet verrassen: mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis hebben vaak problemen in de relationele sfeer, maar ook op de werkvloer.
Door hun gedrag krijgen ze vaak te maken met afwijzing en verlies.
Narcistische persoonlijkheid
De kenmerken van een narcistische persoonlijkheid op een rijtje:
- Extreem gevoel van eigenwaarde, vindt zichzelf enorm belangrijk. Hij reageert overdreven als hij iets heeft gepresteerd en verwacht een speciale behandeling ook als daarvoor geen enkele reden is.
- Obsessies spelen vaak een rol in het leven van een narcist, de gevolgen daarvan zijn soms dramatisch.
- Omringd zich bij voorkeur met mensen die een bepaalde en hoge status hebben, omdat volgens de narcist anderen hem toch niet begrijpen.
- Hij of zij wil bewonderd worden, heeft daar ook echt behoefte aan.
- Heeft vaak onredelijke verwachtingen van anderen, verwacht dat anderen zich aan hem of haar aanpassen.
- Om eigen doelen te bereiken zal de narcist zonder problemen of schuldgevoel de grenzen van anderen overschrijden.
- Het ontbreekt hem of haar aan inlevingsvermogen (empathie). Zal nooit proberen zich in de ander te verplaatsen.
- Arrogant en hooghartig gedrag zul je zeker zien bij de narcist.
Het leven met een narcist
Heeft jouw partner een narcistische persoonlijkheidsstoornis, dan zal deze zelf niet snel hulp gaan zoeken. Als partner kun je wel behoefte hebben aan een luisterend oor en eventueel tips hoe je het beste met deze persoon kunt omgaan.
Vraag handvatten bij een professional als jij de situatie niet meer aan kunt. Het is belangrijk dat je weet waarmee je te maken hebt en nog kunt krijgen.
Het is daarom belangrijk dat de kenmerken ook duiden op narcisme. Lees je goed over deze stoornis in. Lees ervaringen en aanbevelingen van anderen.
Als jij vaak in contact bent met een narcist om welke reden dan ook, accepteer hem of haar zoals hij is, je kunt deze stoornis niet veranderen.
Probeer in alles de narcist te laten geloven dat hij de beste is, geef nooit kritiek of doe het op een speelse manier als de persoon in kwestie zich veilig bij je voelt en ben steeds alert.
Weet dat de charmante, goed gebekte persoon met de narcistische stoornis ook een andere kant heeft, namelijk die van leegte en eenzaamheid, angsten en depressieve gevoelens.
Begeleiding narcist
Leef en woon je samen met een narcist dan zul je tegen veel problemen aanlopen en jezelf steeds op de achtergrond moeten plaatsen. Dat is een zwaar en moeilijk leven.
Veranderen kun je het gedrag van de narcist niet of met moeite. De narcist zal niet snel hulp zoeken voor de stoornis, omdat hij of zij de impact van het gedrag op de partner niet ziet.
Is de narcist echter wel bereid om hulp te aanvaarden voor zijn stoornis, dan is intensieve psychotherapie mogelijk. Tijdens deze therapie wordt er gewerkt aan:
- Het leren stellen van realistische doelen met de nadruk op realistisch.
- Het accepteren en verdragen van kritiek zonder in woede uit te barsten.
- Het scheppen van een realistisch zelfbeeld.
- Het zich leren verplaatsen in de ander, inlevingsvermogen (empathie).
De hulp die wordt geboden is op maat. Voor elke hulpvraag wordt een passende behandeling gezocht. Soms staat de narcistische persoonlijkheidsstoornis niet op zichzelf, maar ligt het allemaal veel complexer.
In dat geval zal er gezocht worden naar een behandeling die het beste aansluit. Als partner van een narcist dien jij jezelf goed in de gaten te houden.
- Wil je dit?
- Hoelang ga je dit volhouden zonder hulp?
Aarzel niet om voor jezelf professionele hulp te zoeken als het je allemaal teveel wordt. De huisarts is het eerste aanspreekpunt en zal je indien nodig een verwijzing geven naar een specialist.
Schrijf als eerste een reactie